Ontelbare keren ging het de afgelopen maanden over verantwoordelijkheid. Niet alleen in de toeslagenaffaire of de bestrijding van Corona. Verantwoordelijkheid is een term die steeds vaker wordt gebruikt. We vinden het kennelijk belangrijk. Helaas moeten we concluderen dat de term verantwoordelijkheid veelal in negatieve zin wordt gebruikt. Omdat het ontbrak, werd gemist, werd ontkend… of dat er geen actieve herinnering meer aan was.
Onduidelijkheid zorgt voor een valse start
In de praktijk blijkt iedereen iets anders onder verantwoordelijkheid te verstaan. Dat zorgt voor een valse start van dit belangrijke onderwerp. Wat het extra lastig maakt, is we in de Nederlandse taal slechts één woord voor verantwoordelijkheid gebruiken, daar waar in de Engelse taal al twee woorden bestaan: responsible en accountable. Met ons ene woord ‘verantwoordelijkheid’ is het risico des te groter dat het verwordt tot een containerbegrip zoals ‘kwaliteit’. Als het zo belangrijk is, moeten we dat wat mij betreft zien te voorkomen.
“In de praktijk blijkt iedereen iets anders onder verantwoordelijkheid te verstaan.”
Hoe vul jij ‘verantwoordelijkheid’ in?
Binnen de wereld van interne beheersing waarin ARC People zich begeeft, heb ik de afgelopen tijd vele professionals gevraagd: hoe vul jij verantwoordelijkheid in? De meeste antwoorden waren in de trant van: ‘Ik neem dat altijd mee, als één van de belangrijke aspecten.’ Doorvragen leverde vervolgens op, dat de door hen gehanteerde norm voor goede beheersing doorgaans luidde: ‘De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn goed belegd.’ Desgevraagd bekende men, dat deze norm in de praktijk niet veel verbeterpotentieel blootlegde. Kortom, we vinden het belangrijk, we nemen het mee… maar het levert nog relatief weinig op.
Hoe kregen wij grip op verantwoordelijkheid?
Bij ARC People kwamen we in contact met Martien Plasmeijer, bedenker van de GRIP® filosofie. Martien en GRIP® hebben voor ons een einde gemaakt aan alle onduidelijkheid over de term verantwoordelijkheid. De afkorting GRIP® staat voor Growing Responsibility In People. In deze filosofie is er op een vernieuwende manier invulling gegeven aan het begrip verantwoordelijkheid. Het hanteert hele duidelijke uitgangspunten voor hoe je verantwoordelijkheid kunt organiseren. Drie daarvan zijn:
- GRIP® benadert verantwoordelijkheid op een positieve manier, waardoor verantwoordelijkheid leidt tot eigenaarschap en duidelijkheid over ‘wanneer je de bloemen krijgt’.
- Bij GRIP® gaat verantwoordelijkheid over zowel doelen (hard) als gedrag (soft). Iedereen kent immers situaties waarbij de doelen wel worden behaald, maar met ongewenst gedrag. Alleen een gecombineerde benadering van doelen en gedrag leidt tot werkelijk beter presteren.
- Verantwoordelijkheid wordt georganiseerd door invulling van een heel concreet Verantwoordelijkheidsproces®, dat bestaat uit vier processtappen: beleggen, aanvaarden, nemen en verantwoorden.
“Alleen een gecombineerde benadering van doelen en gedrag leidt tot werkelijk beter presteren.”
Verantwoordelijkheid inzichtelijk maken: het kan nu!
Een positieve benadering, rekening houdend met zowel doelen als gedrag, volgens een duidelijk proces: u begint misschien te begrijpen waarom wij enthousiast hierover zijn. Maar er is meer: de hiervoor genoemde uitgangspunten zijn namelijk doorvertaald naar een meetinstrument: de GRIP-Index®. Een uniek meetinstrument waarmee de kwaliteit van het verantwoordelijkheidsproces binnen een organisatie in kaart wordt gebracht. De uitkomsten van dit meetinstrument geven haarscherp aan in welke processtap verantwoordelijkheid ‘weglekt’. Ofwel: waar zit het verbeterpotentieel zit om de verantwoordelijkheid 100% goed te organiseren: in het beleggen, aanvaarden, nemen of verantwoorden?
“De uitkomsten van dit meetinstrument geven haarscherp aan in welke processtap verantwoordelijkheid weglekt.”
Wilt u ook de kracht van de GRIP-Index® ervaren?
We zijn er trots op om met ARC People value added distributor te zijn van de GRIP-Index®. Wij vertellen u dan ook graag meer over dit unieke meetinstrument. Welke inzichten het geeft, welke ervaringen er zijn en wat u er zelf van kunt leren. Graag overleg ik met u over de mogelijkheden om de GRIP-Index® bij uw organisatie(onderdeel) toe te passen, als onafhankelijke partij of samen met u. Aarzel dan ook niet om hieronder een verzoek tot een afspraak in te dienen. Of download hier de flyer met meer informatie over de achtergrond en inhoud van de methodiek.
Ja, ik wil graag een afspraak inplannen over de GRIP-Index
Sander van Oosten
Managing Partner ARC People