Wereldwijd hebben overnames de afgelopen jaren ongekende niveaus bereikt. Zelfs of juist tijdens de huidige economische en sociale crisis door COVID-19 blijven overnames sexy. Het is bijna dagelijks dat op handen zijnde overnames worden aangekondigd of uitlekken. Dit terwijl volgens economen het ergste van de huidige crisis nog moet komen. Zoals bekend zet een flinke overname een organisatie in de spotlights. Overnames dragen vaak bij aan versnelde groei van een organisatie en toename van de waarde van de onderneming. Toch is een groot deel van de overnames onsuccesvol met vaak enorme strategische en operationele risico’s voor de organisatie als gevolg.
Uit onderzoek blijkt echter dat internal audit ondanks haar proactieve, risicogebaseerde, assurancegerichte aanpak in veel gevallen niet betrokken is bij het overnameproces van de overnemende organisatie en daarmee niet effectief bijdraagt aan de beheersing van de strategische en operationele risico’s en het succes van de overname. Dit is onterecht. De verwachting van beleggers, toezichthouders en externe accountants is dat internal audit wel een assurancerol of adviesrol pakt ten aanzien van overnames. Onderzoek toont aan dat internal audit wel degelijk een assurancerol of adviesrol kan en moet pakken bij overnames, maar dat bestuurders en commissarissen nog wel overtuigd moeten worden van toegevoegde waarde en capaciteiten van internal audit.
Internal audit blijkt uit onderzoek de meeste toegevoegde waarde te hebben in de fasen: Deal Structuring (inclusief het Due Diligence proces), Post-acquisition integration en Post-acquisition evaluation. Chief Audit Executives (CAE’s), directies en commissarissen worstelen echter in de praktijk met de vraag of internal audit het overnameproces moet onderzoeken en hoe internal audit kan bijdragen aan de beheersing van de strategische en operationele risico’s van een overname. en daarmee het succes van fusies en overnames vergroten. Deels komt dit omdat internal auditors nog relatief weinig de beheersing van strategische risico’s binnen organisaties onderzoeken en zich vooral richten op de beheersing van tactische en operationele risico’s, in het verleden niet eerder bij een overnameproces betrokken zijn geweest en/of bestuurders de kennis en vaardigheden van de internal auditfunctie ten aanzien van het overnameproces als ontoereikend inschatten.
Zoals Winston Churchill ooit zei ‘Never waste a good crisis’. Deze COVID-19 crisis is het moment om de toegevoegde waarde van internal audit te tonen en actief betrokken te worden bij (geplande) overnames en daarmee bij te dragen aan het succes van de overname. Maar CAE’s wees realistisch in wat je kan leveren en welk onderdeel/onderdelen van het overnameproces internal audit
Meer lezen over dit onderzoek kan hier.
drs Antoine van Vlodorp RA CIA CFSA