Auditen van AI

AI Auditing: zekerheid voor bestuur en organisatie

AI-toepassingen vinden in hoog tempo hun weg naar organisaties. Van klantacceptatie en risicobeoordeling tot HR en operationele processen: kunstmatige intelligentie (AI) verandert hoe besluiten worden genomen. Voor besturen en directies is de centrale vraag: hoe zeker bent u dat AI betrouwbaar, transparant en compliant functioneert?

AI-risico’s die de hele organisatie raken

Het auditen van AI gaat verder dan IT-controles. Het raakt direct aan governance, strategie en reputatie. Belangrijke vraagstukken zijn onder andere:

• Governance en verantwoordelijkheden: wie is eigenaar van beleid, datakwaliteit en monitoring van AI?
• Databias en ethiek: hoe voorkomt u dat AI discrimineert of verkeerde uitkomsten produceert?
• Transparantie en uitlegbaarheid: kan de organisatie uitleggen hoe algoritmes tot beslissingen komen?
• Compliance en regelgeving: voldoet de inzet van AI aan de AI Act, de AVG en sectorspecifieke richtlijnen (bijvoorbeeld vanuit financiële toezichthouders of de zorg)?
• Continuïteit: hoe afhankelijk is de organisatie van leveranciers of modelupdates – en wat gebeurt er bij verstoringen?

Met de komst van de AI Act wordt AI-compliance geen vrijblijvend thema meer, maar een wettelijke verplichting. Afhankelijk van het risicoprofiel van AI-toepassingen (van laag risico tot hoog risico) gelden specifieke eisen aan documentatie, uitlegbaarheid, risicobeheersing en toezicht. Voor bestuur en directie betekent dit: wachten is geen optie.

Drie aanpakken in de praktijk

Steeds meer organisaties zetten de eerste stappen in AI-auditing. In de praktijk zien we drie veelvoorkomende benaderingen:

1. Beginnen met governance en beleid
   Organisaties die AI nog maar beperkt gebruiken, starten vaak met een onderzoek naar beleid en verantwoordelijkheden. Dit brengt versnippering aan het licht en legt de basis voor duidelijke governance. Formele audits volgen pas zodra er meer volwassenheid is in de AI-adoptie.
2. Een nulmeting uitvoeren
   Een systematische nulmeting, gebaseerd op bestaande raamwerken (zoals ISO, NIST of de EU ALTAI-richtlijnen), helpt organisaties hun uitgangspositie te bepalen. Dit geeft een realistisch beeld van de status en schept duidelijke verwachtingen richting bestuur en toezichthouders. Het vormt bovendien een groeipad naar structurele assurance, waarin ook naleving van de AI Act centraal staat.
3. Volwassen AI-assurance
   Bij organisaties die al verder zijn, zien we volwaardige assurance-audits met een brede scope: van governance tot de werking van algoritmen. Multidisciplinaire teams werken daarbij samen met IT, data science, juridische en compliance-expertise. Dit zorgt voor zekerheid én waardevolle inzichten voor bestuur en business.

Wat dit betekent voor organisaties

AI-auditing is geen standaard oefening; het vraagt om maatwerk dat aansluit bij de AI-volwassenheid van de organisatie. Een aantal lessen is universeel:

• Begin bij governance voordat u algoritmes zelf auditt.
• Hanteer een risk-based aanpak: focus eerst op materiële AI-toepassingen.
• Zorg voor multidisciplinaire samenwerking tussen business, Risk, Compliance en Internal Audit.
• Integreer AI-wetgeving zoals de AI Act en AVG expliciet in auditcriteria en frameworks.
• Investeer in AI-kennis: niet alleen bij auditors, maar in de hele organisatie.

Hoe ARC People kan ondersteunen

AI-auditen is nieuw terrein. ARC People levert professionals op het snijvlak van Internal Audit, Risk en Compliance die u helpen met:

• Het uitvoeren van governance-assessments of nulmetingen.
• Het ontwikkelen en uitvoeren van een auditprogramma voor AI, inclusief de AI Act en AVG.
• Het auditen van datakwaliteit, algoritmeontwikkeling en monitoring.
• Het toetsen van naleving van sectorspecifieke richtlijnen en Europese regelgeving.
• Het versterken van uw organisatie met tijdelijke expertise en capaciteit.

Zo krijgt u als bestuur, directie of toezichthouder de zekerheid dat AI bijdraagt aan de doelstellingen van de organisatie in plaats van nieuwe risico’s of sancties te creëren.

Meer weten of sparren over uw volgende stap?

Neem contact op met ARC People voor een verkennend gesprek. We denken graag met u mee over de volgende stap in het verkrijgen van zekerheid over AI.